Mütəxəssis tənəffüs sisitemində yaranan xəstəliklərin diaqnostikası və terapiyası üzrə ixtisaslaşır . Budəfəki mövzumuz bronxit xəstəliyinin əlamətləri, növləri, səbəbləri və müalicəsi haqqındadır.

Bronxit nədir?

Bronxit (lat. bronchitis, bronx + -itis — iltihab) — bronx divarları selikli qişasının iltihabıdır. Bronxlar udulan havanı ağciyərlərə aparan müxtəlif diametrli şaxələnmiş boru şəbəkələrindən ibarət olaraq bronxial ağac adlanır.

Bronxitn hansı növləri var?

Bronxit kəskin, xroniki və obstruktiv olur
Kəskin bronxiti adətən viruslar törədir. Kəskin bronxitlərin inkişafında soyuqlamanın siqaret çəkmənin, spirtli içkilərin qəbulunun, burun-udlaq nahiyəsinin ocaqlı infeksiyalarının (sinusit,rinit,tonzilit və s.) rolu böyükdür. Həmçinin bronxların fiziki (isti və ya soyuq hava) və kimyəvi (azot,karbo qazı,xlor,ammonyak,brom buxarları,hərbi zəhərləyici maddələrlə doymuş hava ilə nəfəs alma) amillərin təsirindən qıcıqlanması kəskin bronxitin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilir. Kiçik uşaqlarda və qocalarda (75 yaşdan yuxarı) kəskin bronxitin xronikiyə keçmə ehtimalı yüksəkdir.
Bəzən nəfəs yollarınının iltihabı daimi olaraq xroniki bronxitə çevrilir. Xroniki bronxitin ilk mərhələsində öskürək yalnız səhərlər yataqdan qalxarkən azacıq bəlğəmlə müşahidə olunur. Ağırlaşmalar ildə üç dəfədən az olmamaq şərtilə olur, digər vaxtlarda da öskürək sizə sakitlik vermir. Xroniki bronxitin təhlükəliliyi ondan ibarətdir ki, xroniki iltihab zamanı bronxların divarları nazilir, boşluq genişlənir və bu ağ ciyər emfizemasına və bronxial astmaya gətirir.
Obstruksiya boşluğun sıxılması nəticəsində bronxlardan havanın keçməsinin çətinləşməsi prosesidir. Obstruktiv bronxiti uzadılmış, nəfəs verildikdə məsafədən eşidilən fit səsi, quru xırıltıya görə tanımaq olar.

Xroniki bronxit səbəbləri hansılardır?

-tez-tez təkrarlanan kəskin respirator virus infeksiyaları,
-zərərli vərdişlər, xüsusi zərər, siqaret,
-quru isti və ya soyuq havaya uzun müddət,
-bütün orqanizmin hipotermiyası,
-zəifləmiş immunitet sistemi,
-bronxların zərərli kimyəvi maddələrlə (xlor, toz, asidlər) uzun müddətli təması,
-genetik meyl.
Bu xəstəlik, havanın temperaturu və rütubətində kəskin bir dəyişiklik olduğunda bahar-payız mövsümü ilə xarakterizə olunur.

Bronxitin əlamətləri hansılardır?

Sarı bozumtul və ya yaşıl bəlğəm bronxitin əsas simptomlarındandır. Bəlğəm özü tənəffüs yollarının ifrazatı olmaqla xəstə olmayanda da tənəffüs yollarında olur, lakin xəstəlikdən fərqli olaraq sağlam vaxtı bəlğəm yığılıb qalmır və vaxtaşırı udlağa gələrək udulur.
 Lakin xəstəlik zamanı sizin tənəffüs yollarınız artıq miqdarda bəlğəm ifraz edir. Bəlğəmin rəngli olması ikincili infeksiyanın qoşulmasının əlamətidir.
Bronxitin simptomları yalançı ola bilər. Belə ki, bronxitli xəstələrin heç də hamısı bəlğəm ifraz etmir.
Uşaqlar isə bəlğəmlərini udurlar və valideynlər bəlğəmin nə rəngdə olduğunu təyin edə bilmir. Siqaret çəkənlər isə hər səhər bəlğəmlərini təmizləməli olurlar.

Hansı müayinələr vasitəsilə xəstəliyə diaqnoz qoyulur?

 Xəstəliyin törədicisini müəyyən etmək üçün bronxoskopiya və bəlğəmin analizi aparılır
Xəstəyə əlavə testlər təklif edə bilər. Bunlar ağciyərin funksional testləri, yəni spirometriya-nəfəsvermə zamanı tənəffüs həcmini təyin edən cihazdır. Test ağrısızdır cəmi bir neçə dəqiqə aparır. Bu zaman dərindən nəfəs alıb nəfəsvermədə havanı xüsusi cihaza üfürürsünüz. Bu metod həm də xəstənin nəfəsalmanın sürətini təyin edir. Simptomları öskürək olan daha ciddi xəstəliklərin olmadığını müəyyən etmək üçün, məsələn vərəm və ya ağ ciyərin xərçəngi, xəstə rentgenoqrafiya və ya ağ ciyərin flüoroqrafiyasına göndəilə bilər.

Bronxitin müalicəci necə aparılır?

Bronxitin müalicəsi üçün inqalyasiya, döş qəfəsinin masajını, müalicəvi bədən tərbiyəsi, fizioterapiya, həmçinin bəlğəmin qatılığını azaldan və öskürəyi asanlaşdıran (bəlğəmgətirici və mukolitik vasitələr) dərman preparatlarını və immun korrektorlarını təyin edələ bilər. Nadir hallarda öskürəyi dayandıran preparatlar təyin olunur. Bronxitdə antibiotiklər həmişə təyin olunmur.Belə xəstələrə yalnız həkim müəyyənləşdirə bilər. Hər şey xəstəliyin ağırlığından, törədicinin xüsusiyyətindən və xəstəliyin müddətindən asılıdır. Son zamanlar yeni köməkçi üsullar da ağ ciyər xəstəliklərinin müalicəsində istifadə olunur. Xroniki bronxiti  tənəffüs gimnastikası ilə müalicə edirlər K.P.Buteyko üsulu və ya oksigen terapiyası.

Bronxitlə qarşı necəmübarizə aparmaq lazımdır?

Dərman müalicəsindən əlavə aşağıda göstərilənlərin də olunması xəstələrin vəziyyətini yüngülləşdirə bilər.
- Otağın havasının nəmləndirilməsi və isidilməsi.
- Ağrıkəsicilərin istifadə olunması
- Qıcıqlandırıcılarla kontaktın zəiflədilməsi.



шаблоны для dle 11.2