Anevrizma nədir?
Baxılıb: 1 916 Tarix: 14-06-2018 10:22
Anavrizma ilə bağlı bizi və cəmiyyəti maraqlandıran suallara cavab tapmaq üçün hazırda"Qanunhedef.az"saytının"Həkimim”rubrikasının budəfəki qonağı " Zəfəran Hospitalının İnvaziv – radioloqu Ruslan Əliyevdir. Ruslan həkimlə müsahibəni təqdim edirik:
Beynin arteriyaldamar divarlarının patoloji lokal qabarmasına beyin damarlarının anevrizması deyilir. Şişә bәnzәr anevrizmanın irәlilәyişindә hәcmli törәmәnin simptomları görülür: görmә, üçlü vә gözü idarə edən sinirlәrin zәdәlәnmәsi. Anevrizmanın apopleksik irәlilәyişindә subaraxnoidal vә ya beyin-daxili qans zmanın simptomları görülür. Damar divarı 3 laydan ibarәtdir:
daxili, әzәlә vә xarici. Anevrizma damar divarlarının ı quruluşunda dәyişikliklәr nәticәsindә әmәlә gәlir. Damar divarların degenerativ dәyişikliklәri, bir vә ya bir neçә layların zәdәlәnmәsi divarların naziklәşmәsinә vә elastikliyinin itirmәsinә gәtirir. Nәticәdә qan axınının tәzyiqi altında zәiflәmiş hissәdә damar divarının qabarması baş verir. Anevrizma әsasәn arteriyaların budaqlanma hissәsindә әmәlә gәlir çünki belә hissәlәrdә damar divarlarına tәzyiq daha yüksәk olur.
Müalicə cərrahiyyədir. Həkimlər, abdominal aortun sonrakı protezləri ilə anevrizmanın aradan qaldırılmasına müraciət edirlər. Anevrizma böyük bir ölçüə çatırsa, ətrafdakı orqanlara sıx qaynaqlanır. Bu vəziyyətdə aorta genişlənmiş hissəsi açılır, trombotik kütlələr çıxarılır və damar damarlanır.
Endovaskulyar protezdən istifadə çox geniş yayılmışdır. Endoprotez aorta içərisindəki femoral arteriya çuxurundan keçirilir. Endoprotezin tətbiqi ilə həkimlər anevrizmal saçını dövriyyədən söndürməyə çalışırlar. Bu üsul yüksək cərrahi müdaxilələrə məruz qalan kəslərdə istifadə olunur.
Bu xəstəliyin proqnozu əlverişsizdir. Xəstələrin 95% diaqnozdan sonra ilk 3 ildə ölür.
Anevrizmaların Diaqnozu Necə Qoyulur?
Anevrizmalar təkrarlanan fiziki müayinə zamanı təsadüfən tapıla bilər. Onlar ümumiyyətlə döş və ya qarın ağrısı kimi digər səbəblər üçün aparılan ultrasəs, computer və ya tomoqrafiyası zamanı təsadüfən aşkar olunurlarlar. Anevrizma diaqnozu qoymaq üçün, ultrasəs, kompüter tomoqrafiyası, maqnit rezonans görüntüləmə, angioqrafiya kimi metodlar istifadə olunur.
Anevrizmanın neçə növü var?.
Bənzər anevrizmaların üç növü vardır.
1 növü, aortanın artan hissəsində prosesin lokalizasiyası ilə digər hissələrə yayılma meyli ilə xarakterizə olunur.
2 növü - yalnız artan hissə təsir göstərir. 3
3 növü - abdominal aorta bir proses keçid var.
Abdominal aorta anevrizması.
Abdominal aorta anevrizması da torakal aort kimi nadir hallarda olur. Əsas səbəb aterosklerozdur.
Lumen genişlənməsi 6 sm-ə qədərdirsə, onda belə anevrizmalar kiçik, 6 sm-dən çox olduqda isə kiçik adlanır. Həkimlər anevrizmanın ölçüsü və qırılma tendensiyası arasında müəyyən bir əlaqəni müəyyənləşdirdilər: ölçüsü daha böyük, daha az sağ qalma.
Diaqnostikası?
Bəzi hallarda anevrizma asemptomatikdir. Qarın boşluğunun yuxarı sol hissəsində daha çox yerləşmiş olan qarın boşluğunda müəyyən bir yerdə pulsasiya ilə xəstəni üfüqi vəziyyətdə araşdırmaq lazımdır. Bir həkim ultrasəs və maqnetik rezonans görüntüləmələri ilə diaqnozu təsdiqləmək üçün bu təhsili bir şiş üçün ala bilər.
Abdominal aorta anevrizmasının olduqca mürəkkəbliyi onun təbəqəsidir. Bu vəziyyətdə retroperitoneal məkanda, qarın boşluğunda qanaxma müşahidə edilir.
Xəstə yaralanarkən xəstələr şiddətli ağrı, ümumi zəiflik, ürəkbulanma və qusma şikayət edirlər. Hematom qişanın, böyrələrin sıxışdığı halda, ağrı inguinal bölgəyə yayılır.
Bu boşluq, aşağı hissələrdəki qan dövranının pozulması ilə müşayiət olunan, itkinlik və soyutma ilə ortaya çıxan bir şok vəziyyətidir. Mədə-bağırsaq traktının orqanizmində sıçrayış anevrizması halında qanlı qusma və qanlı nəcis inkişaf edir.
Xəstələrdə şişkinlik qeyd olunur, qarın divarının ön hissəsində qoruyucu əzələ gərginliyinin inkişafı mümkündür və qarın bölgəsində palpitasiya edilə bilən pulsasiya formasiyası mümkündür.
Anevrizma yaranma səbəbləri hansılardır?
Beyin damarlarının strukturu, bədəndəki digər damar strukturundan fərqlidir. Beyin damarlarındakı qatlar bəzi insanlarda əksik və ya daha zəif olur. Anevrizmalara məhz bu tip zəif qatlı damarlarda daha çox təsadüf olunur. Beyin Anevrizmalarına daha çox hallarda anadangəlmə damar problemləri səbəb olur. Buna baxmayaraq 40-60 yaşındakı pasientlər arasında Beyin Anevrizmaları daha çox müşahidə olunur və bəzən hətta ani beyin qanaması ilə nəticələnir.
Beyin Anevrizmalarının risk faktorları dedikdə ,əlbəttə ilk növbədə genetik faktor durur. Anevrizmalara səbəb olan digər faktorlar sırasında: Şəkərli Diabet, yüksək qan təzyiqi , sigaret və spirtli içki alüdəçiliyi, qanda iltihablanma/ sepsis kimi infeksiyalar, baş nahiyəsindən alınmış zərbələri misal göstərmək olar.
Təəssüf ki, Beyin Anevrizmaları öncədən nadir hallarda hər hansı bir əlamətlərlə özünü biruzə verir. Bu əlamətlərdən biridə - beyin qanamasından 2-3 həftə öncə başlayan güclü baş ağrılarıdır. Amma, bu baş ağrıları daha öncəki ağrılardan fərqli olub, boyun nahiyyəsinə də yayılır. Beyin qanamasını önləmək üçün pasientdə anevrizma əlamətlərini hiss etdiyiniz zaman mütləq həkimə müraciət edin. Bu pasientin daha öncədən əməliyyat olunub, beyin qanaması riskindən və hətta ölümdən qurtulmağına səbəb ola bilər.
Beyin anevrizmalarının (Damar genişlənmələri) endovaskulyar (coil embolizasiyasi) müalicəsi Cərrahi yolla müalicədən dəfələrlə az travmatik və az risklidir.Hətta, International Subarachnoid Aneurysm Trial (ISAT) 1994 cü ildə partlamış serebral anevrizmaların endovaskulyar(coil embolizasiyasi) və cərrahi(clipping) müalicə metodlarını müqaisə edərək, Endovoskulyar ( coil embolizasiyası) müalicə metoduna üstünlük vermiş və yalnız endovaskulyar müalicə imkanı olmadıqda cərrahi yolu məsləhət görmüşdür.
Ən çox oxunanlar
Son xəbərlər
